Cuộc chuyển giao quyền lực trong hệ sinh thái Solana: Sự thăng trầm của nền tảng phát hành memecoin

"Vị vua đã chết, vị vua muôn năm."

Câu tuyên ngôn cổ xưa này đã vang vọng trong sự thay đổi của triều đình Pháp vào thế kỷ 18. Nó không chỉ là sự thương tiếc cho những người đã khuất, mà còn là sự công nhận đối với vị vua mới. Khoảnh khắc này, quyền lực chảy từ một bình chứa sang bình chứa khác, nhanh chóng và không thể ngăn cản như nước.

Trong hệ sinh thái Solana, bức tranh của nền tảng phát hành memecoin đang diễn ra những cuộc trao quyền tương tự. Vị vua một thời Pump.fun, cách đây một tháng còn chiếm 88% thị phần, giờ chỉ còn 13%. Đối thủ mới Let'sBONK đã nhanh chóng chiếm lĩnh 86% lãnh thổ.

Đây không chỉ là một biểu hiện khác của sự biến động trong thế giới tiền điện tử, mà còn là một trường hợp điển hình của sự sụp đổ đế chế: khi bỏ qua sự chú ý, cái hào bảo vệ cuối cùng, thì bất kỳ lợi thế tiên phong nào cũng sẽ ngay lập tức tan thành mây khói.

!7388151

Sự thịnh suy của đế chế Pump.fun

Pump.fun được ra mắt vào tháng 1 năm 2024 bởi ba bạn trẻ ngoài 20 tuổi, cách thức vận hành đơn giản của nó đã lật đổ logic phát hành meme coin. Người dùng chỉ cần tải lên hình ảnh, đặt một cái tên, nhấp vài lần là có thể phát hành một token, chi phí chưa đến 2 đô la, không cần bất kỳ kiến thức lập trình nào.

Điều này đáp ứng một động lực cơ bản trong việc chuyển đổi "vô giá trị" thành "có giá trị". Đến tháng 1 năm 2025, Pump.fun đã tạo ra hơn 458 triệu đô la doanh thu, hàng ngày có hàng nghìn đồng tiền mới ra mắt, trong những thời điểm cao điểm, doanh thu hàng ngày vượt qua 7 triệu đô la.

Tuy nhiên, bi kịch bắt đầu từ một trong những tính năng sáng tạo nhất của nó: phát trực tiếp. Ban đầu được thiết kế để cho phép những người phát hành token quảng bá token của họ, nhưng tình hình nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát. Vào tháng 11 năm 2024, một loạt hành vi cực đoan đã xuất hiện trong các buổi phát trực tiếp, bao gồm giả vờ tự sát, đe dọa tự tử và ngược đãi động vật. Trường hợp nghiêm trọng nhất, một người dùng vị thành niên đã cầm súng ngắn đe dọa gia đình trước ống kính, chỉ để làm tăng giá token.

!7388153

Pump.fun buộc phải đóng cửa chức năng phát trực tiếp, nhưng danh tiếng đã bị tổn hại nghiêm trọng. Doanh thu trong tuần giảm mạnh 66%, dư luận phản ứng mạnh mẽ, đối thủ bắt đầu lợi dụng cơ hội. Đối mặt với doanh thu giảm và áp lực cạnh tranh, Pump.fun quyết định tự cứu mình bằng cách phát hành token (ICO).

ICO này về mặt kỹ thuật được coi là thành công, đã huy động được 500 triệu đô la từ hơn 10.000 ví trong vòng 12 phút, cộng với 700 triệu đô la từ các đợt phát hành riêng lẻ. Tuy nhiên, việc phân bổ token và cơ chế khóa lại gây tranh cãi. Gần một nửa số người tham gia chỉ nạp tiền vào ví trong vòng 24 giờ, điều này gợi ý có thể có chiến lược mua có tổ chức.

Giá token ban đầu tăng vọt 75% lên 0,007 đô la, nhưng sự phấn khích nhanh chóng giảm sút. Trong vài tuần, nó đã giảm 60%, thể hiện xu hướng "xoắn ốc tử thần" điển hình. Thiết kế kinh tế token cũng bị đặt dấu hỏi, 67% nằm trong tay dự án, lịch trình phân phối không rõ ràng.

Mặc dù người dùng đã tạo ra gần 750 triệu đô la cho nền tảng, nhưng không có bất kỳ phần thưởng cộng đồng nào ngay lập tức. Đồng thời, các nhà đầu tư tư nhân đã bán ra token trị giá 160 triệu đô la cho sàn giao dịch, gây ra áp lực bán lớn.

Cú đánh cuối cùng là đồng sáng lập Alon Cohen công khai tuyên bố rằng airdrop đã được cam kết lâu dài "sẽ không xảy ra trong tương lai gần". Quyết định này được công bố vào thời điểm niềm tin của cộng đồng đang yếu nhất, dẫn đến giá token giảm 15% trong vòng 24 giờ.

!7388154

Sự trỗi dậy của Let'sBONK

Khi Pump.fun rơi vào khủng hoảng, Let'sBONK đang âm thầm xây dựng tất cả những gì đối thủ thiếu: sự minh bạch, định hướng cộng đồng và giao tiếp rõ ràng.

Hiện tại, doanh thu hàng ngày của Let'sBONK đã đạt 1,3 triệu USD, gấp 5 lần Pump.fun. Tính theo năm, doanh thu của Let'sBONK trong một tháng lên tới 434,92 triệu USD, trong khi Pump.fun là 267,25 triệu USD.

Doanh thu của Let'sBONK đã tăng từ gần như bằng không vào tháng Năm lên mức ổn định vượt qua một triệu đô la doanh thu hàng ngày vào tháng Bảy, và tiếp tục tăng trưởng ổn định. Trong khi đó, doanh thu của Pump.fun đã giảm mạnh từ mức đỉnh 700 triệu đô la vào tháng Một, trở lại mức của tháng Chín năm 2024.

Kể từ ICO, giá trị thị trường của token PUMP đã giảm 60%, trong khi BONK tương đối ổn định, duy trì giá trị thị trường ở mức 2,1 tỷ USD. Let'sBONK sẽ sử dụng 1% doanh thu hàng tuần để mua lại BONK, hỗ trợ cho token sinh thái đã có nền tảng này trước khi nền tảng ra đời.

!7388155

Thắng thua của nền tảng kinh tế chú ý

Pump.fun đã từng chiếm ưu thế nhờ hiệu ứng mạng, các nhà phát triển và trader thu hút lẫn nhau, tạo thành một bánh đà dường như không thể ngăn cản.

Nhưng sự chú ý là mong manh. Nó không vững chắc như một chiếc hào bảo vệ của các doanh nghiệp truyền thống, một khi niềm tin sụp đổ, tâm lý người dùng sẽ lập tức bị xáo trộn. Một sự cố trực tiếp đã cho người dùng lý do để thử nghiệm nền tảng thay thế, Let'sBONK ngay lập tức trở thành lựa chọn "sạch" mới.

Đối mặt với khủng hoảng, Pump.fun đã phát động phản công. Họ đã nâng tỷ lệ mua lại token từ 25% doanh thu hàng ngày lên 100% và triển khai chương trình khuyến khích kéo dài 30 ngày. Tuy nhiên, những điều chỉnh ở cấp độ chiến thuật này không làm thay đổi cục diện cạnh tranh.

Bản chất của vấn đề nằm ở cấp độ chiến lược. Dù có bao nhiêu chương trình mua lại hoặc khuyến khích, cũng không thể lấy lại được niềm tin đã mất, cũng như không thể thu hút lại sự chú ý của những người dùng đã chuyển đi.

So với những cái khác, Let'sBONK đã xây dựng một hệ thống thưởng sinh thái thực sự gắn bó với lợi ích của người dùng. Người dùng có thể khóa BONK để nhận chia sẻ doanh thu từ các sản phẩm sinh thái, và cũng có thể nhận "Điểm Bonk" thông qua các hoạt động khác nhau. Trải nghiệm phát triển mang tính trò chơi này khiến người dùng cảm thấy họ đang tham gia vào một sứ mệnh lớn hơn.

!7388156

Bối cảnh lớn hơn

Trong thị trường kỹ thuật số, vị thế thống trị có thể tan biến trong vài tháng. Danh tiếng của Pump.fun sụp đổ trở thành cuộc khủng hoảng sinh tồn của nó, trong khi Let'sBONK thì thâm nhập vào thị trường vào thời điểm tốt nhất.

Logic thắng thua của hiệu ứng mạng bắt đầu đảo ngược. Người dùng chuyển sang Let'sBONK, và vòng quay từng đưa Pump.fun phát triển cũng bắt đầu đảo ngược. Các nhà phát triển theo chân các nhà giao dịch, các nhà giao dịch đuổi theo các dự án nóng nhất, tốc độ giảm của nền tảng cũng tăng lên.

Tuy nhiên, Pump.fun không hoàn toàn rút lui. Họ có 1,2 tỷ đô la tài trợ, giúp họ có thời gian và vốn thử nghiệm. Nền tảng của họ đã hỗ trợ hàng trăm nghìn lần phát hành dự án mà không gặp sự cố, điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường áp lực cao. Mỗi ngày vẫn có doanh thu hơn 250.000 đô la, hàng năm gần 100 triệu đô la, cộng với dự trữ tài chính khổng lồ, nền tảng vẫn còn.

Tình huống có khả năng xảy ra nhất là thị trường bị phân mảnh. Let'sBONK có thể trở thành nền tảng chính, trong khi Pump.fun sẽ chuyển mình thành nền tảng phân khúc với người dùng trung thành, chiếm lĩnh một chỗ đứng nhờ những lợi thế cụ thể.

Nhưng để thực sự lật ngược tình thế, Pump.fun không chỉ cần giải quyết các vấn đề kỹ thuật hoặc dựa vào việc khuyến khích để giữ chân người dùng, mà còn phải xây dựng lại niềm tin và chiếm lĩnh lại văn hóa. Điều này có thể cần phải thay thế hoàn toàn ban lãnh đạo để thoát khỏi những tranh cãi trong quá khứ.

Trong cuộc chuyển giao quyền lực này, chúng ta lại chứng kiến một sự thật cổ xưa: khi một người thống trị mất đi tính hợp pháp, dù có nhiều tài nguyên và nghi thức đến đâu cũng không thể khôi phục lại được sự tôn trọng. Chỉ có những nhà lãnh đạo mới có thể giành lại sự tôn trọng đã mất. Đôi khi, vì sự tiếp nối của vương quốc, vương miện phải được chuyển cho người mới.

!7388157

!7388158

!7388159